Yoga’nın nihai amacı olan aydınlanma yani birliğe ulaşma yolunda uygulama yöntemleri sunan Yoga Sutraları, yüzyıllardan bu yana yoganın temel kitabı olarak kabul ediliyor. M.Ö. 400 yıllarında yazıldığı tahmin edilen bu kitapta anlamlı ve amaçlı bir yaşamın nasıl yaşanacağı konusunda rehberlik eden Maharishi Patanjali, Yoga’yı oluşturan 8 basamağın kurallarını belirliyor.
Bu kurallara basamak denmesinin nedeni, bir büyüme sırasının olması ve her birinin bir diğerini izlemesi. Bir büyüme sırası olduğu için birincinin yerine üçüncü basamak konulamaz; birden başlayarak diğerlerine adım adım ulaşılmalıdır. Bunlar aynı zamanda yoganın organları olarak da adlandırılır çünkü organik bir bütünlük içinde aralarında derin bir ilişkiye sahiptirler.
Günümüzde Yoga’yı sadece beden hareketlerinden oluşan çalışmalar olarak tanımlamak bu bilgiler ışığında baktığımızda aslında oldukça eksik ve yüzeysel kalıyor. Yoga’yı bir yaşam biçimi olarak ele almalı, zihin, beden, ruh bütünlüğünün dengesini aramalı ve tüm kainatla bir olduğumuzu her daim hatırlamalıyız. Bu şekilde yoga’yı gerçek anlamıyla hayatımıza adapte etmiş oluruz.
Yoganın 8 Basamağı
1. Yama:
Evrensel Ahlak Yasaları
Yama’lar kişiyle başkaları arasındaki köprüdür. Kendini tutmak ve davranışları kontrol etmektir. Günlük hayatta ve dış dünyayla ilişkilerde kaçınılması gereken davranışları içerir. Yaşam enerjisini saçma ve yönsüz yollarda kullanmamak için düzenlemeyi sağlayan Yama’lar beş alt başlıktan oluşur: Ahimsa (zarar vermemek, şiddetsizlik), Satya (doğruluk, yalan söylememek), Asteya (çalmamak), Brahmacharya (nefse hakim olmak), Aparigraha (sahiplenmemek).
2. Niyama:
Kişisel Ahlak Yasaları
Niyama’lar kendimizle ve içsel dünyamızda olan iletişimi düzenleyen kurallar sunar. Yama’lar gibi Niyama’lar da beş alt başlıktan oluşur: Saucha (saflık, arılık, temizlik), Santosha (şükretmek), Tapas (çaba, öz disiplin), Svadhyaya (bireysel çalışma, kendini geliştirme), Ishwara Pranidhana (teslimiyet, Tanrı’ya adanma).
3. Asana:
Fiziksel Uygulamalar
Yoga dendiğinde genel olarak anlaşılan fiziksel uygulamalar yani Asana, yoganın üçüncü basamağı olarak “gevşemiş halde duruş” veya poz anlamlarına gelir. Ancak ilk iki basamağı tamamladıktan sonra Asana’ya yani duruşa geçilebilir. Asana uygulamaları zihnimizi sakinleştirmenin ve iç dünyamıza ulaşmanın bir aracıdır.
4. Pranayama:
Nefes Uygulamaları
Pranayama, nefesin düzenlenmesi ve kişinin kendi nefesini keşfetmesidir. Pranayama altında uygulanan nefes pratikleri, yaşam gücünün vücuttaki akışını yönlendirmeye yardımcı olur ve yoga pratiğinin temelidir. İlk aşamada uygulanan kontrollü nefes uygulamaları zihnimizi kontrol altında tutmamıza yardımcı olur, yaşam gücünün vücudumuzda sağlıklı bir akış içinde olmasını sağlar.
5. Pratyahara:
İçe Dönme Uygulamaları
Pratyahara, geri dönmek, eve dönmek yani içeri dönmektir. Pranamaya’da bu dönüş için gerekli ritmi bulunduktan sonra, zihin ve duyular arasındaki bağın kesilmesi anlamına gelir. Duyular artık dışsal kaynaklara bağlı olmaz ve bunlardan etkilenmez. Böylece bu yaşamsal güçler içimizdeki kaynağa geri akar ve dış unsurlara takılmadan konsantrasyon sağlanabilir.
6. Dharana:
Konsantrasyon
Bu 5 aşamadan sonra Dharana ile artık bilinci tek bir noktaya sabitlemek ve düşünceleri durdurmak mümkün olur. Odaklanma, konsantrasyon hali meditasyona hazırlık aşamasını ifade eder.
7. Dhyana:
Meditasyon
Meditasyon, derin bir konsantrasyon ve hiçbir nesne olmadan merkeze yoğunlaşma halidir. Düşünceleri susturmaktan ziyade, olanı olduğu gibi kabul edip gözlemleme halinin deneyimlenmesidir. Meditasyon halindeyken düşünceler, hisler, duygular gelir ve geçer. Kişi kendinin bu hallerini dışarıdan bir gözlemci olarak -yargılamadan- ve kendi merkezinden ayrılmadan sadece gözlemler.
8. Samadhi:
Aydınlanma
Yoganın sekiz basamaklı yolundaki son ve nihai adım Samadhi’ye erişmektir. Samadhi’deki insanın dünyada yaşadığı ama dünyanın onun içinde yaşamadığı söylenir. Uyanma, uyanış, yüksek bilinç, aydınlanma, kurtuluş, birlik, bir olma hali anlamına gelir.
Ayrıca ”Daha Erdemli Bir Yaşam İçin 10 Evrensel İlke: Niyamalar ve Yamalar’’ yazımızı da okuyabilirsiniz.
