İlişkiler; bizi biz yapan, kendimizi keşfetmemizi sağlayan, zihinsel ve ruhsal sağlığımız ile fiziksel ve enerjetik bedenlerimizi etkileyen en önemli dinamiklerden biri. Kurduğumuz ilişki biçimleri, bize yaşam yolculuğumuza dair pek çok ipucu verir. Ebeveynlerimizle kurduğumuz ilişkiler, sosyal, romantik veya iş ilişkilerimiz; temelde her biri, birbirini etkileyen görünmez bağlarla dolu. Bu bağları koruyabilmek için önemli olan ise ilişkilerimizde sağlıklı bir denge yakalayabilmek. Yani farkındalıkla hareket ederek, alma ve verme dengemizi koruyarak sağlıklı ilişkiler kurabilmek ve ilişki içerisinde yolunda gitmeyen, bize iyi gelmeyen şeylerin bilincinde olmak çok önemli.
Sağlıklı ilişkiler kurmaya başladığımızda zihinsel, fiziksel ve ruhsal sağlığımız dengelenir; enerjimiz, mutluluk ve huzurla dolar. Bu noktada bizi ruhsal açıdan çok etkileyen romantik ilişkilerimizin sağlıklı olması özellikle önemli. Peki; sağlıklı ilişki nasıl olur, bunun için neler gerekir?
Bir İlişkinin Sağlıklı Olması İçin Neler Gerekir?
Sağlıklı ilişki; karşılıklı bir anlaşmaya dayanarak ilişki yaşayan kişilere sürecin nasıl gelişebileceğini, ne şekilde devam edebileceğini ve gerektiğinde sonlanmasını öğrenmelerini sağlayan bir ilişki türüdür. Bu sağlıklı süreç; her iki tarafın da birbirlerinin duygularını tanıması, empati yapabilmesi, birbirlerine güven duyması ve açık bir iletişim ile karşılıklı anlayışa sahip olması sayesinde inşa edilir. Kişilerin sağlıklı birer zihne ve ruha sahip olmaları, ilişkide de denge kurabilmelerine olanak tanır.
Elbette sağlıklı ilişkiler için ortak paylaşımlar da yapabilmek gerekir. İlişkilerde paylaşımlar arttıkça daha sağlam bağlar kurulmaya başlar. Bu ilişkileri enerji açısından ele alacak olursak ilişkide eril ve dişil enerjinin dengede olması gerekir. Eril ve dişil enerji dengesi akışkan bir şekilde işliyorsa ve dengeler bunun üzerine oturtulabiliyorsa o ilişki, sağlıklı bir ilişki olur.
Sağlıklı bir ilişki kurabilmek için önce kendimizi tanımamız, kendi duygu ve düşüncelerimizi anlamamız ve farkındalıklı olmamız gerekir. Biz ne kadar kendi merkezimizdeysek ve kendi var olma hâlimizin farkındaysak karşı tarafa da o yönde enerjiler iletiriz. Bu yüzden sağlıklı bir ilişki için ilk adım, farkındalığımız ve kendimizi sevmemizle başlar.
Sağlıklı Bir İlişki İçin Neler Yapmalıyım?
Eğer sağlıklı bir ilişki kurmak istiyorsak önce kendimizle olan ilişkimizi gözden geçirmemiz gerekir. Kendimize duyduğumuz saygı, sevgi ve gösterdiğimiz özen; aslında karşı taraftan beklentilerimizi de ifade eder. Kendimizi yeterince sevmediğimizde bunu bize verebilecek başka birini aramak çok da gerçekçi görünmüyor çünkü kendimizde var olmayan bir duyguyu başkasından talep etmemiz de pek mümkün değil.
Anne ve babamızla kurduğumuz ilişkiler de romantik ilişkilerimizi ciddi şekilde etkileyen bir faktör. Bu ilişkilerimizde öğrendiklerimiz, bizi dışarıya bağımlı biri hâline getirebilir. Eğer bağımlılık noktasında bazı sorunlar yaşıyorsak bunların asıl nedenlerini bulup çözebilmemiz gerekir.
Sağlıklı bir ilişki için bizim kadar karşı tarafın da bu duygu ve düşüncelere, farkındalıklara sahip olması önemli. Bunlar haricinde dikkat etmemiz gereken detayları şu şekilde sıralayabiliriz:
Sınırlar
İlişkilerde ben, sen ve biz dengesini kurabilmek oldukça önemli. Bunun için ortak paylaşımlara ve ilgi alanlarına ihtiyaç duyduğunuz kadar kendi özel alanınıza da gereksiniminiz var. Elbette aynısı partneriniz için de geçerli. Bu nedenle her zaman her şeyi birlikte yapmak, birbirine alan tanımamak anlamına gelebilir ve bu durum, ilişkiyi olumsuz bir yönde etkileyebilir.
Tam tersi şekilde hiçbir şeyi beraber yapmamak da ilişkide paylaşım eksikliğini ortaya çıkarır ve bu da iyi bir şekilde sonuçlanmaz. Dolayısıyla her iki tarafın da ben ve biz dengesini kurabilmesi ve kendi sınırlarını çizebilmesi, ideal ilişkilerin kaçınılmaz bir ögesi.
İletişimin Önemi
İletişim, hayatın her alanında olduğu gibi ilişkilerimizde de çok önemli. Bir ilişkide anlaşılmadığınızı düşünüyorsanız ya da sizin için sorun olan herhangi bir şeyi paylaşmaktan çekiniyorsanız burada bir iletişim problemi olduğunu düşünebilirsiniz. Çünkü sağlıklı iletişim, her iki tarafın da anlaşılabileceğinden şüphe duymadan tüm duygu ve düşüncelerini açıkça paylaşabilmesini esas alır. Açık bir şekilde sorunları konuşabilmek ve birlikte çözüme kavuşturmak, sağlıklı bir ilişkinin en önemli gereklilikleri arasında. Bunun temeli ise karşılıklı sevgi, saygı, güven ve empatiye dayanır.
Güven
Karşılıklı güvenin olmadığı bir ilişki; aslında temeli çürük olmasına rağmen üzerine bina inşa edilmeye çalışılan, en ufak rüzgârda bile savrulan bir yapıya benzer. Karşılıklı olarak güven içinde olmadığınız zaman şüphenin ve güvensizliğin yarattığı stres hem sizi hem ilişkinizi fazlasıyla yıpratır. Eğer gerçekten güven konusunda olumsuz düşünceleriniz varsa bu noktada sağlıklı bir ilişkiden bahsedemeyiz.
Yine de güvenli bağlar kurabilmek için partnerlerin karşılıklı olarak birbirine zaman tanıması gerekir. Bu noktada duygularınızı ve partnerinizin duygularını tanımak, iyi bir dinleyici olmak ve kendini açık bir şekilde ifade edebilmek önemli. Güven zamanla geliştirilebilen bir duygu olduğu için bunun inşa edilmesine izin vermeniz gerekir.
Karşılıklı Onay Vermek
İlişki içerisindeyken tüm kararlara beraber onay vermek, birliktelik kurmanın en önemli adımlarından biri. Her iki tarafın da birbirlerinin beklentilerini karşılayabilmeleri ve ortak bir noktada buluşabilmeleri için ilişkilerini etkileyen her şeye karşılıklı olarak onay vermeleri gerekir.
Onay vermek, özellikle cinsellik konusunda oldukça hassas bir konu. Sadece görev bilinciyle veya isteksizce yapılan her eylem, ilişkiye zarar verir. Ayrıca onay verilmeyen tüm davranışlar, karşılıklı olarak sınırların ihlal edilmesi anlamına gelir. Bu da zamanla ilişkinin yıpranmasına, saygı ve sevginin yitirilmesine neden olabilir.
Sağlıklı İlişki ile Toksik İlişki Arasındaki Fark Nedir?
“Toksik ilişki” olarak tanımlanan ilişkiler; bireylerin ruhsal, psikolojik ya da fizyolojik olarak birbirlerine zarar verdiği ilişki tiplerini içerir. Bu ilişki tiplerinde saygı, sevgi ve anlayıştan uzak bir şekilde sadece eleştirel yaklaşımlar, şiddetli kavgalar, psikolojik ya da fiziksel şiddete varan tartışmalar olabilir. Ayrıca bir manipülasyon türü olan gaslighting ya da iletişimin bir anda ve tamamen kesilmesi anlamına gelen ghosting gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Toksik bir ilişki içindeyseniz zamanla kendi benliğinizden uzaklaşabilir, öz saygınızı ve öz güveninizi yitirebilirsiniz. Sağlıklı ilişkiler ise toksik ilişkilerin aksine sizi benliğinize daha çok yaklaştırır. Sağlıklı ilişkiler kurduğunuzda kendi duygularınızı daha iyi anlayabilir, ne istediğinizi bilerek nezaket çerçevesinde ifade edebilirsiniz.
Kimi zaman toksik olduğunun farkına bile varamadığınız ilişkiler, sizi yavaş yavaş tüketir. Oysa sağlıklı ilişkiler; karşılıklı güven, empati, saygı ve sevgiye dayanır. Sizi yormadan, yıpratmadan huzur ve mutlulukla ortak paylaşımlar yapmanızı sağlar.
İdeal Bir İlişkinizin Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
İdeal ilişkiler; “karşılıklı olarak sevgi, saygı, anlayış ve hoşgörüye dayanan; karşı tarafın hayatına müdahale edilmeyen, onun sınırlarına saygı duyulan, güven ve empati içinde yürütülen ilişkiler” olarak tanımlanır. Eğer ilişkiniz size kendinizi sorgulatmıyorsa kendinizi severek, kendinize izin vererek alma ve verme dengesini kurabiliyorsanız ideal bir ilişki içinde olabilirsiniz. Ancak ilişki içinde hiç anlaşılmadığınızı hissediyor, güven problemi yaşıyor, paylaşma isteğinizi yitiriyorsanız burada ideal bir ilişkiden bahsedebilmek oldukça zor. Dolayısıyla ilişki içinde sizi zorlayan dinamikler varsa bunu objektif bir şekilde gözden geçirmeniz gerekir.
Biri; dış görünüşü, işi ve hayat felsefesi gibi açılardan ideal bir insan gibi görünebilir ancak bunlar, aslında o kişiyle ideal bir ilişki yaşayabileceğinizi göstermez. Çünkü bu kriterler; ideal ilişkiden ziyade bir şekilde size dayatılan algılarla ilgili, gerçeklikten uzak ve yüzeysel tanımlamalara bağlı değerlendirmeler. Gerçek ve sağlıklı bir ilişki kurabilmenin esası, karşılıklı olarak birbirini tanımaktan geçer. Bu da insanın doğası gereği zamana yayılan bir olgu.
Siz de kendinize ve partnerinize zaman tanıyarak ideal bir ilişki kurabilirsiniz. Ancak unutmamalısınız ki sağlıklı ilişkiler için önce kendinizi sevmeniz gerekir, böylece size yönelen sevgiyi almaya açık ve hazır olabilirsiniz.
