Kozmik bilincin eşsiz doğası ile yaratılan her bünye, kendine özgü mizacını keşfederek düzenini koruyabilir. Kadim Ayurveda öğretisi; mizaca uygun yaşamayı, sağlıklı ve huzurlu olmaya giden bir yol olarak görür. Çünkü her bünyede farklı bir şekilde sağlanan dosha dengesi, ancak bünye tipinize uygun yaşadığınızda korunabilir; bozulduğunda ise ruhsal, fiziksel ve zihinsel anlamda iyi olma hâli de bozulabilir. Ayurveda’nın tanımladığı sağlıklı olma hali; ruh, fizik ve zihni aynı anda kapsar. Bütünsel sağlık; bünyenin vata, pitta ve kapha dağılımının öze uygunluğu ile sindirim ateşinin (agni) denge halinde olmasını gerektirir. Bütünüyle sağlıklı bir sistemler dengesinden bahsedebilmek için diğer vücut fonksiyonlarının da dengede olması beklenir. Dosha ve agni dengesi kadar vücudun üç atığının (ter, idrar, dışkı) normal olarak üretilerek bedenden uzaklaştırması, yedi vücut dokusunun (plazma, kan, kaslar, kemik, üreme enstrümanları, ilik ve kıkırdak) normal çalışması gerekir.
Sebebi her ne olursa olsun bünye tipinin maruz kaldığı dosha dengesizliği, bedeni karışıklık birikimine maruz bırakarak sindirim ateşini (agni) etkiler ve vücut toksinler (ama) üretmeye başlar. Oluşan toksin yükü, kan dolaşımını etkileyerek tüm sistemlerin uyum ve dengesini bozar. İşte Ayurveda tıbbı, bu toksin yükünün beraberinde getirdiği semptomlarla birlikte bedenden tahliyesine yardımcı olur. Shodana arınma prosedürlerinin etkili metodu Panchakarma, Ayurvedik detoks uygulamaları ile bedeni toksinlerden (ama) temizler.
Panchakarma Ne İşe Yarar?
Derin detoks terapilerinden oluşan Panchakarma, Ayurveda’nın koruyucu tıp uygulamalarından biri. Doktor kontrolünde ve Ayurveda uzmanlarının bilgeliğinden faydalanarak uygulanan bu terapiler; dokulara yerleşen toksinlerin atılmasına, bedensel ve ruhsal enerji kanallarının açılmasına yardımcı olur. Panchakarma, senede iki kez özelikle ekinoks döneminde uygulandığında doğayla uyumlu bir arınma sağlar. İnsan ve doğa uyumunu gözeten Ayurveda öğretisi; fiziksel, ruhsal ve zihinsel olarak gerçekleşecek bu arınmayı, bütünsel esenliği sağlayacak bir süreç olarak niteler. Panchakarma tedavileri, arınma sağlamanın yanı sıra toksin birikimini ve hastalık oluşumunu da engelleyebilir. Wellaging olarak nitelendirilebilecek faydaları ile bu arınma, yaş almayı fizyolojik ve psikolojik bağlamda daha mutlu ve sağlıklı karşılamanızı da sağlar.
Panchakarma’nın Beş Tedavisi Nedir?
Panchakarma tedavisi, Ayurvedik literatürün belirlediği özel beslenme programını destekleyecek biçimde dosha dengesizliğine (vikturi) karşı uygulanır. Ancak gerçek ve kapsamlı bir Panchakarma tedavisine başlamadan önce, bedeni fiziksel olarak hazırlamak gerekir. Bu sebeple vücudun toksin atımını kolaylaştırmak için Snehan ve Svedana hazırlık terapileri uygulanır. Bireyin yaradılışına (prakturi) uygun tasarlanan Panchakarma uygulamalarına, ancak bu hazırlık terapilerinden sonra geçilebilir. Genel olarak Snehan ve Svedana terapilerini takip eden üç ile yedi günün sonunda detoks uygulamasına başlanabilir.
Panchakarma Hazırlık Terapileri
Snehan masaj terapisi, özel yağlar kullanarak üç ile yedi gün arasında değişen bir süreçte uygulanır. Bu özel terapide dokuları masaj yoluyla yumuşatırken stres yükünden kurtulmak amaçlanır. Aynı zamanda bu özel masaj tekniği, toksinlerin sindirim sistemine doğru yönelmesini sağlayıp atılmasını kolaylaştırır.
Snehan terapisinden sonra uygulanan Svedana terapisinin temelinde ise terleme var. Svedana terapisi ile toksinlerin mide ve bağırsak sistemine doğru hareket etmesi sağlanır. Terapi sırasında toksin bağını çözerek ayrıştırmak için özel bir bitki karşımı ile hazırlanan su buharı kullanılır.
Beş Ana Arındırma Uygulaması
1. Vamana (Kusma): Vamana, kapha dosha fazlalığını tahliye etmeye odaklanır. Ayurveda tıbbına göre tekrarlayan bronşit, soğuk algınlığı ve öksürük; akciğerlerde tıkanmaya sebep olur. Balgam ve mukus kaynaklı bu birikim, kapha doshanın yükselmesine ve dosha dengesinin bozulmasına yol açar. Kapha dosha alanlarında tutularak bastırılan bu birikim, kusturma (vamana) ile fizyolojik olarak dışa atılır. Tedavi amaçlı kusturma sonucunda sinüsler başta olmak üzere akciğer ve göğüs bölgesinde bir rahatlama hissedilir. Bilinçaltındaki sindirilmemiş duyguları da açığa çıkaran vamana sonunda kişi rahatlar, nefes tıkanıklığından kurtulur, iştahı dengelenir.
2. Virechana (Boşaltma): Bu adımda safra kesesi ile ince ve kalın bağırsakta artan pitta dosha için tedavi amaçlı boşaltma tedavisi uygulanır. Bedene akne, cilt iltihabı, döküntü ve hatta ateş olarak yansıyan aşırı safra, müshil benzeri laksatifler kullanılarak vücuttan boşaltılır. Virechana uygulamasından sonra baskın doshayı yükseltecek besinlerden uzak durmak gerekir.
3. Basti (Lavman): Ayurvedik lavman olarak adlandırılan bu yöntemde rektum içine özel bir karışım uygulanır. Vata dosha düzensizliğinde sıklıkla kullanılan basti (lavman), kolon bölgesini ve kalın bağırsağı tedavi etmeyi amaçlar. Vata dosha düzensizliğini etkili bir biçimde iyileştiren bu uygulama birkaç kez tekrar edilebilir.
4. Nasya (Burun ve Sinüsler Yoluyla Bedeni Toksinlerden Arındırma): Evrensel yaşam gücü prana, nefes aracılığıyla bedene girerek sinir sistemine enerji verir. Entelektüel faaliyetleri yöneten prana, beyinde merkezlenerek duyusal ve motor fonksiyonları korur. Dengesiz prana enerjisi; kendini baş ağrısı, algı ve hafıza kaybı gibi semptomlarla gösterir. Gelişmiş bir burun masajı olan nasya terapisi, prana dengesizliğinden kaynaklanan problemlerin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Bu uygulama ile nefes ritmi dengelenir, limbik sistem rahatlatılır.
5. Rakta Moksha (Kanı Toksinlerden Arındırma): Geleneksel bir yöntem olan rakta moksha, kanı temizler. Mide ve bağırsak bölgesinde bulunan toksinler, kana karışarak tüm vücutta dolaşmaya başlar. Kan zehirlenmesi olarak adlandırılan bu dolaşım; kendini tekrarlanan enfeksiyonlar, cilt bozuklukları ve dolaşım bozukluğu gibi semptomlarla gösterir. Kan ile yakından ilişkili olan pitta dosha, bu baskın toksin yükü ile dengesini kaybeder. Rakta mosha uygulaması sırasında bir damardan az miktarda kan alınır ve böylece hem metabolizma yeni kan üretimi için uyarılır hem de damarlardaki toksik gerginlik azaltılır. Tedavi sürecinde ekşi ve fermente gıdalardan uzak durmak gerekir.
Panchakarma’nın Faydaları Nelerdir?
Fiziksel ve duygusal olarak hissedilmeye başlayan hastalık semptomları, aslında vücudun artan toksin yükü ile başa çıkma çabası olarak görülebilir. Ayurvedik tıbba göre dosha dengesizliğinin yarattığı olumsuz semptomlarla vücuttaki toksin yükü artar ve kana karışır. Bu toksinler, kan dolaşımıyla dokuların ve hücrelerin içine kadar sızar. Yavaş yavaş bedene yayılan toksin zehirlenmesi, pranayı (yaşam gücü) aşağıya çeker. Panchakarma; tam da bu noktada oldukça faydalı sonuçlar doğurabilecek, derin bir detoks terapisi.
Yılda iki kez, mutlaka doktor kontrolü ve Ayurveda uzmanlarının eşliğinde uygulanan bu mevsimsel arındırma işlemleri; hazırlık terapileri ve arındırma uygulamaları sayesinde diğer toksin terapilerine kıyasla daha olumlu sonuçlar doğurur. Panchakarma’nın hazırlık aşamaları ve beş adımdan oluşan arındırma işlemleri, bedeni sadece suyla çözünebilen toksinlerden arındırmakla kalmaz. Dokulara derinlemesine işleyen ve ancak yağ ile çözünebilen toksinlere de ulaşan bu protokoller, vücudun etkin bir biçimde temizlenmesini sağlar. Bu derin arınmanın doğal bir sonucu olarak kardiyovasküler hastalık riskleri azalır, sindirim bozukluğundan kaynaklanan semptomlar hafifler, cilt yüzeyinde gözle görülür bir gençleşme sağlanır.
