5000 yıllık bütünsel şifa yöntemi Ayurveda, yaşamınızı daha anlamlı hâle getirmek için çeşitli önerilerde bulunur. Siz de bu kadim geleneğe uygun bir yaşam modelini seçerek fiziksel, zihinsel ve ruhsal bütünlüğe ulaşabilir; doğayla dengede olabilirsiniz.
Daha anlamlı bir yaşam için doğada bulunan beş elementin insan bedenindeki yansımalarını bilerek bunları dengede tutmaya çalışabilirsiniz.
Ayurveda öğretisine göre doğadaki beş element; yani hava, su, ether (boşluk), ateş ve toprak elementleri her insan bedeninde farklı oranlarda yer alır. Elementlerin birleşimiyle ortaya çıkan baskın kişilik özellikleri ise “mizaç” da denilen farklı dosha tiplerini ortaya çıkarır. Kişilik özelliklerinizden fiziki görünümünüze, zevklerinizden kişisel tercihlerinize kadar pek çok unsurda baskın dosha’nızın etkisi altında olursunuz. Belirli elementlerin bir araya gelmesiyle oluşan dosha’lar üçe ayrılır: pitta dosha, kapha dosha ve vata dosha. Toprak ve su elementlerinin baskın olmasıyla kapha dosha bünye tipi ortaya çıkar.
Kapha sözcüğü, Sanskrit dilinde su anlamına gelen “ka” ve geliştirmek anlamındaki “pha” köklerinden oluşur. Dosha sisteminin en ağır iki elementi olan su ve topraktan oluşan kapha, diğer dosha türlerine göre daha istikrarlı bir tavır sergiler. Bu elementlerin özelliklerini yansıtan kapha’larda ağır, nemli, soğuk, yavaş, istikrarlı, kaba ve durgun özellikler bulunur. Sabırlı ve köklenmeye en müsait dosha türü olan kapha, bedendeki koyu ve yağlı sıvı maddeleri yönetir. Kapha dosha’nın ana organı olan midede bulunan sıvı tabakalar, omurilik ve eklemlerde bulunan sıvılar, tükürük, mukus, yağ ve lenfler de kapha’nın bedenimizde yönettiği kısımlar olarak karşımıza çıkar. İnsan bedeninin bağışıklığını düzenleyen, cilt yaralarını ve tahrişleri önleyen bu önemli sıvılar sayesinde kapha’lar güçlü bir yapıya, iri ve sağlam kemiklere sahip olurlar.
Kapha Dosha’nın Özellikleri
Fiziksel olarak geniş görünen kapha dosha’lar; sağlam kemik yapıları, ağır ve istikrarlı duruşlarıyla dikkat çeker. Yuvarlak yüzlü, iri kalçalı, yuvarlak omuzlu bir beden yapıları bulunur. Yumuşak ve sıkı bir tene sahip oldukları için diğer dosha’lara göre ciltleri daha geç kırışır. Hareketleri ve metabolizmaları yavaş olur. Yağlı yapıları nedeniyle kilo almaya meyilli olsalar da çok sık yemek yemezler ve rahatlıkla öğün atlayabilirler. Bedenleri soğuğa dayanıklı olsa da kapha’lar soğuktan pek hoşlanmazlar. Saç yapıları gür, yağlı ve koyu renkli; dişleri ve tırnakları sağlam olur. Cilt yapıları kalın olarak tanımlanabilir.
Kapha’lar genellikle empati gücü yüksek, yardımsever, serinkanlı, sabırlı ve hoşgörülü bir kişilik yapısına sahip olurlar.
Kapha dosha’yı tanımlayan en iyi sözcük “köklenmek” olarak görülebilir çünkü durağan ve sakin bir hayatı severler.
Bu yüzden doğdukları yere, aile ve dostlarına bağlılık gösterirler. Yavaş öğrenseler de zor unuturlar. Diğer dosha’lara göre daha çok ve ağır bir şekilde uyurlar. Kapha dengesi sağlandığı zaman çok uyumlu, cesur ve destekleyici olurlar.
Kapha’lar ağır ve nemli doğaları nedeniyle nem düzeyini artıracak tatlı, tuzlu ve ekşi yiyecekler tükettiklerinde dengesizlik oluşabilir. Soğuk ve yağmurlu havalar da kapha dosha dengesini bozabilir. Fazla soğuğa maruz kaldıklarında sinüs bölgelerinde sorunlar görülebilir. Uzun süreli hareketsizlik de kapha dosha dengesini olumsuz yönde etkileyebilir. Dengesizlik ortaya çıktığında genellikle aşırı kilo alımı, hazımsızlık, ödem, solunum sıkıntıları ve alerji gibi sorunlar meydana gelebilir. Kapha dosha dengesizliğinde depresyon, aşırı ilgi ve sevgi isteği, sahip olunan şeylere sıkı sıkı tutunma hâli de ortaya çıkabilir.
Kapha Dosha Dengesi için Öneriler
Bedeninizde öne çıkan elementlerin ihtiyaçlarına kulak vererek pozitif akışa kendinizi teslim edebilir ve dengeli bir yaşama geçiş yapabilirsiniz. Bu ihtiyaçlar beslenme tarzınızdan spora, uyku düzeninizden dinleyeceğiniz müziklere kadar pek çok günlük aktiviteyi kapsar. Kapha dosha’ya sahip kişilerin de dengeli yaşam sürebilmeleri için uygulayabilecekleri birçok öneri var. Kapha’ların dosha dengesi için enerji yükseltici rutinleri benimsemeleri gerekir. Günlük hayatlarında monotonluğu kırmaya çalışabilirler. Eğlenceli insanlarla keyifli vakit geçirmeye özen gösterebilir, ruhsal huzur için yoga ve meditasyonu alışkanlık hâline getirebilirler. Kapha dosha’lar “om“, “ham” ve “aim” mantra’larını ihtiyaç duydukça tekrar edebilirler.
Metabolizmanın hızlanmasına ve kan akışına destek olacak masajları yaptırabilir, böylece hem fiziksel hem ruhsal bir denge hâline ulaşabilirler. Ayurvedik ürünlerden destek alarak dosha’larına en uygun bakım rutinlerini oluşturabilir; uçucu yağları, nemlendiricileri ve fırçaları kullanabilirler. Sinüs problemleri yaşamaya yatkın olan kapha dosha’lar Ayurvedik neti pot ürününü tercih edebilirler. Geceleri uyumadan önce el ve ayaklarına susam yağı ile masaj yaparak rahatlayabilirler. Kapha’lar, benliği keşfetmekle başlayan süreçte bu önerileri benimseyerek fiziksel, bedensel ve ruhsal bütünlüğe sahip olabilirler.
Kapha Dosha Beslenme Önerileri
Hazımsızlık sorunları yaşamaya ve kilo almaya meyilli yapıları nedeniyle kapha dosha’lar küçük porsiyonlar hâlinde yemek yemeyi seçebilirler. Atıştırmalıklardan; ağır, yağlı, tuzlu yiyeceklerden ve süt ürünlerinden uzak durmaya dikkat edebilirler. Acı, yakıcı, buruk tatları yemek rutinlerine ekleyebilirler. Hafif yiyecekler, bakliyatlar, sebzeler ve meyveler kapha dosha’ların daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir. Soğuk yiyecek ve içeceklerden uzak durup ılık ve sıcak seçenekleri öğünlerine dahil edebilirler. Dondurmadan ve buzlu gıdalardan uzak durmaları ise kapha’ların dosha dengesi için çok önemli. Kapha dosha’lar, en uygun detoksu sindirim sistemini rahatlatan ve sıcaklık ilkesine uyan çorbalarla yapabilir.
Karabiber, mercimek, incir, biber, yeşil yapraklı sebzeler, soğan ve sarımsak gibi gıdaları öğünlerine dahil ederek dengelenebilirler. Arpa, çavdar, yulaf gibi tahılları tüketebilirler. Tarçın ve karanfil gibi uyarıcı baharatları kullanabilir; bu baharatlarla hazırlanan bitki çaylarını tercih edebilirler. Hazmı güçlendirmeye destek olduğu için düzenli olarak zencefil çayı içebilirler. Balı da kapha dosha dengesi için en ideal besinlerden biri olarak tüketebilirler. Yeşil elma ve armut gibi şeker miktarı az olan meyveleri seçebilirler.
Kapha Dosha Egzersiz Önerileri
Bol bol egzersiz yaparak aktif bir yaşam tarzını benimseyebilirler. Sıkı bir kardiyo, bisiklet, koşu, tırmanma ve dinamik yoga gibi yoğun egzersiz programı benimseyebilirler. Bu yoğun tempolu egzersizleri haftada beş kez yapmayı alışkanlık hâline getirebilirler. Egzersiz sonrası sauna ve buhar banyosunu kullanarak kan akışlarını dengeleyebilirler. Vücuttaki akışı kolaylaştıracak ayakta yoga pozları ile güneşi selamlama ve akıcı vinyasa’ları deneyebilirler. Nefes egzersizlerinde kapalabhati ve bellows nefeslerini uygulayabilirler.
Kapha Dosha Müzik Önerileri
Kapha dosha dengesi için sinir sistemi üzerinde canlandırıcı ve enerji verici etkiye sahip olan müzikler dinlenebilir. Davul, elektro gitar, piyano enstrümanlarıyla gerçekleştirilen yüksek tonlu, bazen yavaş tempolu müzikler kapha dosha için ideal. Vücutta hareket ve sıcaklık yaratacak müzikleri dinlemek için en uygun zaman sabahları ya da öğleden sonra kapha’nın yorgun hissedebileceği aralıklar. İyimser, yüksek enerjili ve canlandırıcı müzik türleri ile Latin müziği, rock, rap gibi hareketli türleri dinleyebilirler.
Kapha Dosha Renk Önerileri
Kapha dosha’ların parlak ve sıcak renklerle uyarılmaya ihtiyaçları var. Enerji seviyesini yükseltecek kırmızı ve turuncu tonları tercih edebilirler. Evlerinde, iş yerlerinde, kıyafetlerinde ve aksesuarlarında kırmızı, sarı, turuncu, yeşil ve mor gibi uyarıcı sıcak tonları kullanabilirler.
Kapha Dosha Uyku Düzeni
Uykuya önem veren kapha dosha’lar her gün aynı saatte uyuyup uyanmaya dikkat edebilirler. Fazla uyumaya eğimli bir yapıda oldukları için uyku düzeni kurmaya özen gösterebilirler. Az ya da çok fazla uyku dosha dengesini bozabileceği için yalnızca yeterli olacak kadar uyumaya çalışabilirler. Gün içerisinde uyumak da dosha dengesini bozacağından şekerlemeden uzak durabilirler. Uykuya dalma konusunda sorun yaşayan kapha’lar okaliptüs, biberiye, zencefil gibi ısıtıcı ve canlandırıcı yağlar ile kokulardan destek alabilirler.
Siz de dosha’nızı öğrenmek ve size uygun önerilere ulaşmak için web sitemizde yer alan dosha testini çözebilirsiniz.
