En iyi, sağlıklı ve huzurlu hâlinize nasıl ulaşabileceğinizi hiç düşündünüz mü? 5000 yıllık kadim bir öğreti olan Ayurveda’ya göre iyi ve sağlık bir yaşam için ruh, beden ve zihni bir bütün olarak görmek; üçü arasındaki etkileşimi kabul etmek gerekiyor. Ruh, beden ve zihnin bütünsel iyiliğine giden yol ise dosha dengesinin sağlanıp korunmasından geçiyor. Peki, dosha nedir? Evreni oluşturan hava, su, toprak, ateş ve ether elementlerinin insan bünyesindeki dengesine göre belirlenen dosha’ları, doğuştan sahip olduğunuz mizaç olarak tanımlayabiliriz. Vata, pitta, kapha isimlerindeki üç ana dosha; aslında her insanın bünyesinde belirli oranlarda mevcut ama her bünyedeki denge farklı. Baskın dosha’nızı belirleyip buna göre yaşamaya başladığınızda ruh, beden ve zihniniz arasındaki denge de en mükemmel hâlini kazanıyor.
Dosha türleriyle ilgili daha detaylı bilgi için Dosha Nedir? isimli içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Ayurveda’da dosha dengesini sağlamak için uygulanan pek çok yöntem var. Bünye tipinize uygun beslenme, nefes teknikleri, meditasyon ve aromaterapi gibi Ayurvedik uygulamalar sayesinde yaşamınızı mizacınıza en uygun hâle getirebilir ve bu sayede potansiyel iyilik hâlinizi gerçeğe dönüştürebilirsiniz. Dinacharya da bu Ayurvedik uygulamalardan biri. Öyleyse şimdi “Dinacharya ne demek ve dinacharya rutinleri nasıl uygulanır?” sorularının cevaplarına birlikte bakalım.
Dinacharya Nedir, Nasıl Faydalar Sağlar?
Sanskritçe bir terim olan dinacharya, gün anlamındaki “dina” ve aktivite anlamına gelen “acharya” sözcüklerinden oluşuyor. Dinacharya, Ayurveda öğretisinin önemli bir parçası ve bu hayat tarzını benimsediğinizde bir rutine dönüştürebileceğiniz uygulamaların bütününe verilen isim. Dinacharya rutinlerinin bütünsel sağlığın korunmasında ve iyi yaş almada çok büyük bir rolü var çünkü günlük rutinlerimiz, alışkanlıklarımızı belirliyor. Alışkanlıklarımız ise hayatımızı ve karakterimizi şekillendiriyor. Dolayısıyla iyi bir yaşam ve sağlıklı bir bünye istiyorsak günlük rutinlerimizi gözden geçirmemizde fayda var. Küçük birer adım olan dinacharya’ların sağlayabileceği büyük faydalardan birkaçını ise şöyle sıralayabiliriz:
- Günlük rutinler, dosha’ların dengelenmesinde ciddi bir rol oynar.
- Bedenin ve zihnin sirkadiyen ritme ayak uydurmasına yardımcı olur.
- Sindirimi, metabolizmayı ve bütünsel sağlığı destekler.
- Vücut bakım rutinlerinin düzenli olarak uygulanmasını sağlayarak etkilerini artırır.
- İyi yaş alma sürecinde önemli bir destekleyici olur.
- Yaşam disiplininizi belirlemenize ve kendinizi daha iyi, daha huzurlu hissetmenize imkân tanır.
Dinacharya Rutinleri Nelerdir?
Yemek yemek, duş almak, giyinip dışarı çıkmak gibi eylemlerin tümü bizim günlük rutinlerimizi oluşturur. Bunları bir düzen içerisinde gerçekleştirir ve birkaç Ayurvedik uygulamayla destekleyebilirsek yaşam kalitemizi artırabilir, kendimizi çok daha iyi hissedebiliriz. Küçük adımlardan oluşan ama birbirlerini tamamladıklarında büyük bir değişimin kapılarını aralayan Ayurvedik dinacharya rutinlerini birlikte inceleyelim.
Günün İlk Işıklarıyla Uyanmak
Doğayla uyumlu bir yaşama sahip olmak için onunla eş zamanlı uyanmak önemli bir dinacharya rutini. İdeal uyanma saatleri ise sabah 04.00-06.00 arası çünkü “Brahmamuhurta” da denen bu zaman dilimi; günün en huzurlu ve sakin vakti. Doğanın bu saatlerdeki frekansı, çok daha enerjik ve dinlenmiş hissetmenize yardımcı olur. Dosha’ların enerji döngüleri farklı olduğu için kapha’ların en geç 06.00, pitta’ların 06.30, vata’ların ise 07.00 civarında uyanmış olması gerekir.
Boşaltım Sistemini Rahatlatmak
Yataktan ayrıldıktan sonra mesane ve bağırsaklarınızı boşaltmak, bedeninizi rahatlatır. Özellikle bağırsakları bu saatlerde boşaltmayı bir alışkanlık hâline getirmeniz sindirim sisteminiz için oldukça faydalı.
Dil Temizliği Yapmak
Güne başlarken diş fırçalamak, sizin için sıradan bir alışkanlığa dönüşmüş olabilir ama dil temizliği de en az dişler kadar önemli. Uyandığınızda aldığınız acı tat ve dilinizde oluşan sarı ya da gri renkli görünüm, gece boyunca biriken toksin tabakasından kaynaklanır. Bu yağlı tabakayı bir dil sıyırıcıyla temizleyip attığınızda dilinizdeki tat alma reseptörleri açılır, ana yemeklerin yarattığı tatmin hissi beyninize daha hızlı ulaşır ve gün içindeki atıştırma isteğiniz azalabilir. Ayrıca dildeki sinirler, bağırsaklarla etkileşim hâlinde olduğu için bu işlem boşaltım sisteminizi de harekete geçirebilir.
Ağızda Yağ Çalkalamak
“Oil pulling” olarak da bilinen ağızda yağ çalkalamak, çok bilinen ya da uygulanan bir yöntem olmayabilir ama oldukça önemli ve faydalı bir dinacharya rutini. Bu işlem için susam yağı ya da Hindistan cevizi yağı kullanabilirsiniz ancak kanı temizlemekteki başarısı göz önünde bulundurulduğunda susam yağı kullanmak çok daha etkili olabilir. Yapmanız gereken ise bu yağlardan birinden birkaç tatlı kaşığı kadar alıp 10-15 dakika ağzınızda çalkalamak. “Oil pulling ne işe yarıyor ki?” diye soruyor olabilirsiniz, öyleyse faydalarından bazılarına değinelim.
- Bu yağlar, bakteri ve virüsleri ağzınızdan uzaklaştırarak bağışıklık sisteminizi destekler.
- Susam yağının diş ve diş eti problemlerinde tedaviyi destekleyen bir etkisi bulunur.
- Susam yağı, kanın içerisindeki zararlı metalleri kendine çekebilen bir tür. Kana en hızlı erişen yol ise dil altındaki tükürük bezlerinden geçer. Siz ağzınızda yağı çalkaladıkça susam yağı toksinleri kendine çekerek kanınızı temizleyebilir. Kan dolaşımının temiz olması ise bağışıklık, kalp ve damar gibi hayati sistemlerin sağlıklı bir şekilde çalışması demek. Ayrıca temiz kan, cilt sağlığı için de çok önemli.
Duyu Organlarını Güne Hazırlamak
Ağızda yağ çalkalama rutininden ya da kahvaltıdan sonra dişlerinizi fırçalayabilirsiniz. Bunun içinse bitki özlü, Ayurvedik bir diş macunu tercih etmenizi öneriyoruz. Ardından tuz ya da zerdeçal eklenmiş ılık su ile ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Bu aşamada kulaklarınızı da temizleyebilir, sinüslerinizi açmak için bir neti pottan yardım alabilirsiniz. Neti uygulamasının ardından ise bir nasya yağı ile burun mukozasını nemlendirebilirsiniz.
Ilık, Limonlu Su İçmek
Bir sonraki sabah rutininiz bir ya da iki bardak, sıcağa yakın su içmek. İçerisine yarım limon suyu ya da bir çorba kaşığı organik elma sirkesi ekleyebilirsiniz. Suyu lezzetlendirmek için dosha’nıza uygun baharatları da kullanabilirsiniz. İçtiğiniz bu ılık su, gece boyunca bedeninizde biriken toksinlerin atılmasını sağlar.
Nefes Egzersizleri Yapmak
Güne daha pozitif başlamak için her sabah rahat bir yere oturun. İlk olarak 5-10 dakikalık bir diyafram nefesi egzersizi yapın. Bedeniniz ve zihniniz bu rutinin ardından güne çok daha hazır hâle gelir. Bu rutini biraz uzatmak isterseniz 20-30 dakika kadar meditasyon uygulaması da ekleyebilirsiniz.
Güne Hareket Katmak
Günde en az 45 dakika kadar kaslarınızı çalıştıran bir egzersiz yapmak, iyi yaş alma süreçleri için oldukça önemli. Hafif tempolu doğa yürüyüşleri, yoga ve pilates uygulamaları gibi aktiviteleri günlük rutinlerinize dahil edebilirsiniz.
Abhyanga (Yağ Masajı) ve Kuru Fırçalama Yapmak
Dinacharya’nın en önemli bileşenlerinden biri de gece rutini olan yağ masajları. Her akşam duş aldıktan sonra dosha’nıza uygun bir yağ ile tüm bedeninizi ovabilirsiniz. Sadece 10 dakikanızı alacak bu uygulama ile bedeninizdeki şifa mekanizmasını aktifleştirebilir, dosha dengenizi destekleyebilirsiniz. Vücudunuzu doğal at kılı fırçası ile fırçalamak da uygulayabileceğiniz bir diğer rutin.
Gevşemek ve Kaliteli Bir Uyku Deneyimlemek
Bir sonraki günün rutinlerine geçmeden önce bedeni iyice dinlendirmek, her gece aynı saatte ve yeterli miktarda uyumak gerekir. Uyku öncesinde yağ masajı uyguladıktan sonra meditasyon, kitap okuma, müzik dinleme gibi aktivitelerle biraz gevşeyerek uykudan alacağınız verimi artırabilirsiniz.
