Zihinsel, fiziksel ve ruhsal disiplinlerden oluşan yoga; içerisinde farklı pek çok ekol barındırır. Özellikle yetişkinlerin bütünsel sağlığı desteklemek için tercih ettiği yoga, çocuklar için de önemli bir etkiye sahip. Bu kadim öğreti türünün çeşitleri arasında son yıllarda konuşulmaya başlayan çocuk yogası, kendi içerisinde farklı ritimlere yer vererek çocukların bedenlerini keşfetmelerini sağlar ve onlara hayata karşı daha duyarlı bireyler olma konusunda yol gösterir. Aile ve çocuk arasında güçlü bir iletişim kurarak bireylerin birbirleri üzerinde farkındalık oluşturmalarına yardımcı olur.
Çocuk Yogası Nedir?
Fiziksel, ruhsal ve zihinsel gelişim kazanımlarıyla yetişkin yogası ile benzerlik gösteren çocuk yogası, içerisinde bambaşka ritimler bulundurur. Tıpkı yetişkin yogasında olduğu gibi bireyin varlığını her yönden geliştiren bu yoga türünde, temel yoga asana’ları çocuklara uygun bir şekilde düzenlenir. Farklı yaş gruplarına hitap eden çocuk yogası, özellikle küçük yaştaki çocukları kadim yoga öğretisiyle tanıştırmak için şarkı ve oyunlar eşliğinde yapılır.
Bedensel duruş, meditasyon ve nefes çalışmalarının harmanlanarak pratik edildiği çocuk yogası; çocuk gelişimi için de büyük bir öneme sahip.
Çocukların yaşama karşı dinamik bir anlayış kazanmalarını sağlayan bu yoga türünün dört temel hedefi bulunur. Çocuklarda kendisi ve çevresiyle ilgili farkındalık yaratmayı, fiziksel, duygusal, ruhsal ve sosyal açıdan denge kazandırmayı, doğru nefes ile doğru gevşeme tekniklerini öğreterek anın farkına varılmasını amaçlar. Çocuk yogasının genel akışı ise çocuklara uygun yoga asana’ları, nefes çalışmaları ve şavasana pozu ile devam eder.
Çocuk Yogası Nasıl Yapılır?
Çocuk yogası, aynı yaş grubundakilerle yapılacağı gibi yalnızca anne ve çocuk arasında da pratik edilebilir. Çocuk yogası, yetişkin yogasından farklı olarak kısa süreli duruşlar ve hızlı geçişler şeklinde uygulanır. Yoga pozları yapılırken oyunlar yaratmak ve duruşları belli hikâyelerle desteklemek, çocukların hem fiziksel hem zihinsel olarak canlı ve anda kalmalarına yardım eder.
Çocuk yogasındaki asana’lar; hayvan, ağaç ve doğayı simgeleyen diğer objeleri ve onların kendi hikâyelerini içerir. Her yoga pozu, yaratılan hikâyeyle birlikte kısa süreli ancak birkaç tekrar şeklinde devam eder.
Çocuk yogasında rekabete izin verilmez. Çocuğun kendi benliğinin farkına varacak kadar rahat ve özgür hissetmesini sağlamak, çocuk yogasının en önemli görevleri arasında yer alır. Buna bağlı olarak çocuklar, yoga pozlarını mükemmel bir biçimde yapmaları için zorlanmaz.
Çocuk Yogasının Faydaları Nelerdir?
Öğrenmek, eğlenmek ve yaşam boyu kullanılabilecek araçlar kazanmak gibi en temel faydaların yanı sıra çocuk yogasının bilimsel yönden de birçok yararı bulunur. Düzenli olarak uygulanan yoga, çocukların hem fiziksel hem kişisel gelişimini destekler. Çeşitli yoga pozları ve nefes teknikleri, gelişim düzeyindeki çocukların solunum sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı direnç kazanmalarını sağlar. Yoga; çocukları puberte olarak da adlandırılan ergenlik dönemine psikolojik, fizyolojik ve duygusal olarak hazırlar. Yoga disiplini eşliğinde gelişen çocuklar, doğal yeteneklerini keşfederek kapasitelerini en üst düzeye çıkarabilirler. Yoga, en temel hâliyle çocuklara yaşama becerileri kazandırır. Çocuk yogasının diğer faydalarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:
Dikkat Sürelerini Artırmaya Yardımcı Olur
Her çocuk zaman zaman konsantrasyon eksikliği yaşar. Düzenli bir şekilde uygulanan çocuk yogası, çocukların dikkat etmesi ve öğrenmesi gereken şeylere daha uzun süre odaklanmaları konusunda onlara yardımcı olur.
Zihin ve Beden Arasında Bağlantı Kurmalarına Destek Olur
Çocukların bedenleri ve zihinleri arasında bağlantı kurmalarını sağlamak, gelişimleri için son derece önemli. Çocuk yogası, zihin ve beden farkındalığını artırarak ikisi arasında güçlü bir bağ oluşturulmasına destek olur.
Kaygı ve Stres Yönetimini Öğrenmelerini Sağlar
Yoga aracılığıyla öğrenilen nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri, çocukların stres yönetimini öğrenme ve kaygı durumlarını kontrol altına almaları için güçlü bir öğreti sunar. Çocuklara stresi sağlıklı bir şekilde azaltmayı öğreterek önemli bir yaşam becerisi kazandırır.
Benlik Saygısı Kazanmalarına Yardım Eder
Stres, kaygı ve depresyon belirtilerinin minimize edilmesine olanak tanıyan çocuk yogası, küçük yaştaki çocukların öz saygı kazanmalarına da yardım eder. Kendilerine uygun olan yoga pozunu mükemmelleştirmek, uygulama pratiği sırasında esnemek ve dengede kalmak; çocuklarda benlik saygısı oluşturur.
Konsantrasyon ve Hafıza Gelişimlerine Olanak Tanır
Yoga pratiği, çocukların farklı pozları ve geçişleri uygularken onları öğrenmelerine ve ezberlemelerine yardımcı olur. Bilincin ve bedenin eş zamanlı olarak aktif kalmasını sağlayan yoga, çocukların hafıza gelişimi konusunda da önemli bir rol oynar.
Güç ve Esneklik Kazanmalarına Katkı Sağlar
Yoga, çocukların gelişim sürecindeki bedenlerini güçlendirmeye destek olur. Düzenli bir biçimde uygulanan yoga pratiği sayesinde çocuklar, daha dik bir omurgaya ve esnek kas yapısına sahip olurlar. Bu sayede daha esnek, aynı zamanda çok daha güçlü bir duruş kazanırlar.
Disiplin Öğretisini Geliştirmeye Destek Olur
Çocuk yogası, çocukları asana’ları üst seviyede yapmaları konusunda disipline ederken, zihinlerinin temizlenmesine de yardımcı olur. Öz disiplin yetisi kazanmada son derece önemli bir rol oynar.
Çocuklar İçin Daha İyi Bir Uyku Düzeni Yaratır
Çocuğun zihinsel sağlığını olumlu yönde etkileyen yoga, uyku kalitesini yükseltir. Nefes egzersizleri ve meditasyon eşliğinde düzenli periyotlarda uygulanan yoga, yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da sağlıklı bir uykunun temelini hazırlar.
Çocukların Doğru Nefes Almasında Etkin Bir Rol Oynar
Yoganın kadim uygulamaları arasında yer alan doğru nefes alma teknikleri sayesinde çocuklar, nefesi kontrol etme yetisi kazanırlar. Bu uygulama eşliğinde duyguları, düşünceleri ve enerji seviyesini yönetmeyi öğrenebilirler.
Güçlü Bir Beslenme Alışkanlığı Kazanmalarını Sağlar
Çocuk yogası; anksiyete, kaygı ya da depresyona bağlı olarak gelişen aşırı yeme isteği gibi yeme bozukluklarının önüne geçilmesine yardımcı olur.
Kaç Yaşından İtibaren Çocuk Yogası Yapılmalıdır?
Çocuklar, 3 yaşından itibaren yoga yapabilir ve bu kadim öğreti türüyle gelişimlerini devam ettirebilirler. Hem bedensel hem zihinsel olarak çocuk yogasına başlamanın ideal yaşı ise 6-7 olarak kabul edilebilir. Geniş bir yaş aralığına hitap eden çocuk yogası, okul öncesi ve ilköğretim grupları olarak ayrılır. Çocuk yogası, çocuğa en iyi faydayı sağlaması için içerisinde bulunduğu yaş grubuna özel olarak geliştirilir.
Okul Öncesi (3-6 Yaş)
3 ila 6 yaş aralığındaki okul öncesi çocukları kapsayan çocuk yogasının amacı; çocuklara beden farkındalığı kazandırmak, onların zihinlerinde çevresiyle ilgili imgeler oluşturmayı sağlamak ve meditasyonu yaşamlarının odağına taşıyarak rutinlerinin bir parçası hâline getirmek. Bu yaş aralığındaki çocukların yoga pratikleri 20 ila 30 dakika arasında sınırlandırılır.
İlköğretim (6-9 Yaş)
Çocuk yogası, 6 ila 9 yaş aralığındaki çocukların beden koordinasyonlarını sağlamalarına ve dikkat düzeylerini iyileştirmelerine olanak tanır. Bu yaştaki çocuklar, yoga pratiği sırasında uzun hikâyeler dinleyebilir, çeşitli asana’ları uygulayabilir ve meditasyonun dinginliğine ulaşabilirler. 6-9 yaşındaki çocuklara özel uygulanan yoga pratiği, 30 ila 45 dakika arasında çeşitli oyunlar eşliğinde yapılabilir.
İlköğretim (9-11 Yaş)
Diğer yaş aralığı gruplarında bulunan çocuklara göre daha yüksek bir bilince sahip olan 9 ila 11 yaşındaki çocuklar, yoga pozlarını daha kuvvetli ve daha uzun süre uygulayabilirler. Yoga pozları arasındaki geçişleri kolayca sağlayabilirler. Bu yaş aralığındaki çocuklar, 45-50 dakika boyunca yoga pratiğine sadık kalabilirler.
Siz de yüzyıllar boyunca devam eden yoga öğretileriyle çocuğunuzun farkındalıklı bir yaşama adım atmasına destek olabilirsiniz. Çocuk yogasının yetişkin yogası ile aynı olmadığı bilincinde olarak çocuğunuzu zorlamadan, ona âdeta sürecin bir parçasıymış gibi davranmanız oldukça önemli. Böylece çocuğunuzun yogadan keyif almasına ve hayatını düzenli yoga pratiği eşliğinde devam ettirmesine yardımcı olabilirsiniz.
