Sanskritçe kökenli “yuj” kelimesinden gelen yoga, zihnimizi ve bedenimizi bütün hâline getiren bir yaşam felsefesi. Gündelik hayatın koşturmacası içinde yogaya zaman ayırmak, stresi doğru bir şekilde yönetmemize ve her konuda dengeyi bulmamıza yardımcı olur.
Pratiklerde uygulanan yoga pozları ile içinde sıkıştığımız anları, duyguları veya bize farklı hissettiren deneyimleri daha iyi anlayabiliriz.
Özellikle yapmakta zorlandığımız pozlar varsa bu pozların ruhsal anlamlarına bakarak bizi neyin zorladığını daha iyi kavrayabiliriz. Yoga pratiklerinde bütün bu deneyimleri yaşamamızı sağlayan şey ise asana’lar.
Asana; yogada duruş pozisyonlarına verilen Sanskritçe kökenli bir isim. Asana’ları uygularken zaman zaman zorluk yaşayabilirsiniz ancak asana’lardaki amaç, mükemmel olmak değil. Zaten her beden kendine özgü ve biricik olduğu için mükemmel ve standart bir beden formundan da bahsedemeyiz. Önemli olan kendi bedeninizi daha iyi tanımak, nelere direnç gösterdiğinizi anlamak ve bu sınırlar içerisinde gevşeyebilmek. Başlangıçta zorlanıyor olsanız da yoga pratiğiniz arttıkça size iyi hissettiren asana duruşu, bedeniniz için bir gereklilik hâline gelir. Uygulama yapmak giderek daha keyifli ve kolay bir hâl alır.
Yoga temel asana’lardan oluşsa da her bir asana duruşu farklı bir deneyimden yola çıkarak oluşturulur.
Asana’lar ve anlamları bilinçli bir şekilde pratik edildiğinde zihin, beden ve ruh; bir ve bütün olarak hissedilebilir.
Birlik ve bütünlük hâli ile yaşam enerjimiz, farkındalığımız ve bilinç seviyemiz yükselir. Bedenimizle sürekli olarak bağlantıda olmamızı sağlar ve böylece tüm deneyimlerimizi kolaylıkla tamamlayabiliriz. Asana duruşları bize aynı zamanda anda kalmayı, böylece hayatı yaşamayı ve ondan zevk almayı öğretir.
Asana Yoga Nedir?
Günümüzde yoga, asana’lar ile anılıyor. Bu durumda yoga ve asana aynı şeylermiş gibi algılanabiliyor. Aslında yoga; asana’ları da içinde barındıran ve nyama, pranayama gibi başka unsurları da kapsayan bütünlüklü bir yaşam felsefesi. Yoganın özü, felsefesi ve niyeti sadece pozlarla sınırlandıramayacağımız kadar derin. Asana ise daha önce de tanımladığımız gibi yogada yapılan farklı duruş pozisyonlarının genel bir adı.
Yogiler ve azizler asana’ları doğanın ve hayvanların hareketlerini gözlemleyerek ortaya çıkardılar.
Bu hareketlerin her biri; dört farklı bedene yani fiziksel, zihinsel, duygusal ve ruhsal bedenlere hizmet eden; onları dengeye getiren pozlar olarak görüldü. Yoga asana’ları sadece duruş pozisyonlarından ibaret değil; sağlam, dengeli ve aynı zamanda rahat olabilmeyi kapsayan hareketler bütünü. Bu sayede fiziksel bedende kan akışını düzenleyip kasları yumuşatmaya yardımcı olur. Sinir sistemi regülasyonunu sağlayarak zihinsel sağlığı destekler. Asana’ların içindeyken zihnimiz bedenimizle temasa geçtiği için hayattaki dengemizi bulabilir ve deneyimlerimizin içindeki duygularımızı net bir şekilde anlamlandırabiliriz.
Asanalar ve İsimleri
Yogada asana’lar, sabit ve hareketli asanalar olmak üzere iki farklı türe ayrılır. Hareketli asana’larda beden ısısının artması ile toksinler deriden ve akciğerden atılır, beden esneklik kazanır. Sabit asana’larda ise bir pozisyonda nefes alınıp verilir ve bu sayede zihin sakinleşir. Böylece daha huzurlu ve farkındalıklı bir bedene sahip oluruz.
Yoga akışları içinde en bilineni olan suryanamaskar, Türkçe adıyla “Güneşe Selam” akışı, on iki farklı pozla tamamlanan seri hareketlerden oluşur. Bu pozlar sırasıyla tadasana (dağ duruşu), hasta uttanasana (kalkık kollar duruşu), padahastasana (eller ayaklara duruşu), ashwa sanchalasana (öne doğru hamle duruşu), adho mukha svanasana (aşağı bakan köpek duruşu), asthanga namaskar (8 noktadan yere temas) ve bhujangasana (kobra duruşu) isimlerini alırlar. Bhujangasana duruşundan sonra tekrar adho mukha svanasana duruşuna gelinir ve aynı adımlar tekrarlanarak tadasana pozunda pratik tamamlanır.
Her bir duruş, bedende farklı bölgeleri çalıştırır ve çakraların dengelenmesini sağlar.
Çakralar ve asana’lar aynı zamanda ateş, toprak, su ve hava elementleri ile bağlantılı olarak yaşam enerjimizi yerine getirirler. Bu nedenle tüm asana’larda o poza özgü çakralar çalışır. Suryanamaskar pratiğinde yapılan öne ve geriye bükülme hareketleri omurgayı gerer ve esnetir. Yogada ısınma pozları olarak kullanılır.
Her bir asana’nın ifade ettiği ruhsal anlamlar, bedenimizin yanı sıra zihnimizi de sakinleştirmemizi sağlar. Örneğin; çocuk duruşu olarak bilinen balasana; değiştiremeyeceğimiz şeyleri kabul edebilmemizi, daha anlayışlı ve hoşgörülü davranmamızı sağlar. Aynı zamanda bir dinlenme duruşu olarak bilinir ve bir sonraki poz için bedenin hazırlık yapmasına yardımcı olur. Savasana olarak bilinen ceset duruşu ise yoganın en büyüleyici pozu olarak anılır çünkü fizik bedene tam bir gevşeme sağlar. Savaşçı asanalar olarak bilinen virabhadrasana pozları ise zihinsel olarak odaklanmayı ve konsantrasyonu sağlar, beden farkındalığını arttırır. Ego ve öfkeyi yenmek için cesaret verirken iç dünyamızdaki ve çevremizdeki her şeyi net bir şekilde görmemiz için bize yardımcı olur.
Asana’lar ve Faydaları
Yoga asana’larını uyguladıkça kaslarımız güçlenir, cildimiz parlar, vücudumuzdan toksinler atılır ve tüm bedenimiz huzur bulmaya başlar. Pratiklerde uygulanan fiziksel postürler, tüm bunların yanı sıra bedendeki kan dolaşımını arttırır ve böylece daha fazla oksijen almamıza yardımcı olur. Daha fazla oksijen aldığımızda dokular, kaslar ve iç organlarımızdaki yaşam enerjisi artar. Yoga duruşları kaslarımızı ve iç organlarımızı canlandırırken onlara masaj etkisi yapar, oksijen ve besin yüklü taze kan akışına yardımcı olur. Kasların yumuşamasına ve açılmasına yardım ederek bedenimizin daha esnek olmasını sağlar. Kasların açılması ve bedenin esneklik kazanmasıyla omurilik de esneyeceği için eklemlerimizin hareket kapasitesi artar. Akciğer ve diyafram kasının kapasitesi genişler ve tüm organlarımıza daha fazla oksijen alabilir hâle geliriz. Aynı zamanda kilo kontrolü konusunda da yardımcı olur.
Yoga pozları sırasında hareketlerin bir akış hâlinde olması, vücudumuzdaki adrenalin ve kortizol seviyesinin düşmesini sağlar.
Böylece vücudumuz bizi strese sokan adrenalin ve kortizolü gereğinden fazla salgılamak yerine mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin, oksitosin ve dopamini salgılamaya başlar. Stres yönetimi sayesinde hem bedendeki ağrı ve acılardan kurtulur hem kendimizi tazelenmiş hissederiz. Bedendeki esneklik hayatımızın içindeki esnekliğe, anlayışa, değiştiremeyeceğimiz veya bizim dışımızda gelişen konulara daha objektif yaklaşmamıza yardımcı olur. Daha zinde ve dingin bir hâle kavuşuruz. Asana’lar, içsel dengemizi sağlamamız için bize yardımcı olur ve daha pozitif düşünmemize olanak tanır. Hem fiziksel hem zihinsel bedende çakraların dengelenmesini, bütün blokajların açılmasını ve temizlenmesini sağlar. Çakralar dengelendiğinde bir ve bütün olma hissiyatının yanı sıra muhtemel hastalıklardan da korunabiliriz. Bağışıklık sistemimiz güçlenir, kas gücümüz ve yaşam enerjimiz artar.
Asana’lar sayesinde ulaşabileceğimiz fiziksel, ruhsal ve zihinsel açıdan dengede olma durumu, bizi daha bilinçli bireyler hâline getirir. İşimizde, evimizde, sosyal hayatımızda, ilişkilerimizde veya karşılaştığımız olumlu/olumsuz durumlarda nasıl tepkiler verebileceğimize, nasıl dengede olabileceğimize ve hayat amacımızı nasıl sürdürebileceğimize kolaylıkla karar verebiliriz. İçinde yaşadığımız durum ve olgulara daha objektif yaklaşarak olumsuz deneyimlerden daha az etkilenebiliriz. İçsel huzurumuzu sağladığımızda kalıcı ve sağlıklı ilişkiler kurabiliriz.
Siz de asana pozlarını uygulayarak dengeye kavuşabilir, hayatınızda daha fazla esnekliğe ve huzura yer açabilirsiniz.
Patanjali’nin Yoga Sutra’larında geçen 8 basamağı incelemek için ‘Yoga Felsefesinin Kurucularından Patanjali’ye Göre Yoga’nın Sekiz Basamağı ve Birlik Yolu‘ yazımızı okuyabilirsiniz.
